पालिका

अहिले विश्व नै कोभिड १९ महामारीको चपेटामा छ । नेपालमा पनि कोरोना भाइरसको महामारी फैलिएको धेरै समय भइसकेको छ । नयाँ भेरियन्टसहित तीव्र गतिमा फैलिरहेको कोरोना भाइरसका कारण सुदूरपश्चिम प्रदेश अन्तर्गतको बाजुरा जिल्लामा पर्ने हिमाली गाउँपालिका पनि नराम्रोसँग प्रभावित बनेको छ । यस गाउँपालिकामा चाहिँ फाट्टफुट्ट रूपमा संक्रमितहरु देखापर्ने क्रम जारी नै छ । यस्तै गाउँपालिकाले आगामी आर्थिक वर्ष ७८/७९ को लागि कस्तो नीति तथा कार्यक्रम ल्याएको छ, साथै कुनकुन क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेर बजेट ल्याएको छ, आजका दिनमा कोरोनाको जोखिम न्यूनीकरणका लागि गाउँपालिकाले कस्तो काम गर्दै आएको छ भन्ने लगायतका सन्दर्भमा सो गाउँपालिकाका अध्यक्ष गोविन्द बहादुर मल्लसँग विकासन्युजका लागि राजिब न्यौपानेले कुराकानी गरेका छन् : अहिले कोरोनाका कारण विश्व आक्रान्त भइरहेको छ, कोरोना रोकथाम तथा न्यूनीकरणको लागि पालिकाले के गरिरहेको छ ? विश्व महामारीका रूपमा फैलिएको नयाँ भेरियन्टको कोरोना भाइरसको संक्रमणका कारण हाम्रो गाउँपालिका पनि अछुतो रहन सकेन । यस भाइरसले पालिकामा पनि अप्ठ्यारो अवस्थाको सिर्जना गरेका छ । पालिकामा हालसम्म १ सय जना संक्रमित भएका छन् । संक्रमणको संख्या बढ्दै जाँदा हामीले गाउँपालिकाको केन्द्रमा कोभिड अस्पताल पनि तयार गरेका छौं । कोरोना संक्रमणको दोस्रो लहर सुरु भएलगत्तै पालिका कोरोना संक्रमण नियन्त्रणको अभियानमा छ । हामीसँग भएको स्रोत साधनको परिचालन गरी यस महामारीलाई नियन्त्रण गर्नको लागि गाउँपालिकाको तर्फबाट सम्पूर्ण प्रयास जारी राखेको छ । पालिकाका धेरै मानिसहरुले परीक्षण गर्न नमानी रहेको अवस्था छ । परीक्षण गर्न नमानेपछि हामीले जबरजस्ती गर्ने कुरा पनि भएन । जसजसले परीक्षण गर्न मान्छन् उनीहरूको परीक्षण हामीले निःशुल्क नै गर्दै आएका छौं । कोभिड नियन्त्रण र बिरामीको उपचारको लागि आवश्यक पर्ने स्वास्थ्य सामाग्री तथा स्वास्थ्यकर्मीको पनि पालिकाले व्यवस्थापन गरेको छ । गाउँपालिकामा उपचार हुन नसक्ने अवस्थाका संक्रमितलाई अन्य अस्पतालमा रेफर गर्नको लागि निःशुल्क एम्बुलेन्स सेवाको सुचारु गरेका छौं । पालिका भित्र बिरामीहरूको उपचार हुन नसको खण्डमा नेपालगञ्ज, धनगढी आदि कुनै ठाउँ जानुपर्याे भने पालिकालाई सम्पर्क गर्नुहोस् भनेका छौं । कोभिडका बिरामीहरूलाई पालिकाले तयार गरेको आइसोलेसनमा राखेर निःशुल्क सेवा दिइरहेका छौं । समुदायमा कोभिड संक्रमणलाई रोक्न समयमै गाउँपालिकाले सचेतनाका विभिन्न सूचनाहरू प्रकाशन गर्ने काम गर्दै आएको छ । महामारी नियन्त्रण गर्नको लागि धेरै ठुलो संर्घष गर्दागर्दै पनि पालिका भित्रका ३ जना नागरिकहरूलाई कोरोनाकै कारण गुमाएका छौं । हाल पनि हामी महामारी नियन्त्रण गर्नका लागि खटिरहेका छौं । पछिल्लो समयमा पालिकामा स्वास्थ्य सामाग्रीको अभाव भएको छ कि छैन ? पछिल्लो समयमा पालिकाका स्वास्थ्यचौकीमा स्वास्थ्य सामाग्रीको अभाव छैन । सुरुसुरुमा सबैतिर अक्सिजन तथा स्वास्थ्य सामाग्रीको चरम अभाव भइरहेको अवस्थामा हाम्रो पालिकामा पनि स्वास्थ्य सामाग्री र अक्सिजनको अभाव भयो । पालिकालाई २ ओटा अक्सिजन कन्सन्ट्रेटरको पनि सहयोग मिलेको छ भने नागरिक समाजले पनि २ ओटा अक्सिजन सिलिन्डर पालिकालाई उपलब्ध गराएको छ । गत वर्ष पालिकाले ३ ओटा सिलिन्डर खरिद गरेको छ । कोभिडका बिरामीहरूलाई अक्सिजन अभाव हुन नदिन अक्सिजन सिलिन्डरहरू भरेर तयारी अवस्थामा राखेका छौं । गतवर्ष हामीले बाहिरी जिल्लाबाट पालिकामा प्रवेश गर्ने नागरिकहरूलाई क्वारेन्टिनमा राख्ने व्यवस्था मिलाएका थियौैं । तर, यो वर्ष क्वारेन्टिन स्थापना गर्ने तथा जनसमुदायमा जनचेतनाका कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने खालको वातावरण बनेन । कोरोनाको समयमा बाहिर जिल्लामा बसोबास गर्ने मानिसहरू पालिका भित्र प्रवेश गरेकाले पनि संक्रमणले अलिक बढि फैलिने अवसर पाएको हो । गत वर्ष पालिकाका कोही पनि नागरिकहरू संक्रमित भएका थिएनन् भने पालिकामा प्रवेश गर्ने नाकामा हेल्थडेस्कको पनि स्थापना गरेका थियौं । दोस्रो लहरको कोरोना भाइरसको प्रभाव र संक्रमितको संख्या गाउँपालिकामा बढ्दै जाँदा हामीले मास क्वारेनटिनलाई भन्दा होम क्वारेनटिनलाई नै जोड दिएका छौं । कोरोनाको संक्रमण देखिएका बिरामीलाई अस्पतालमा ल्याई उपचार गर्नुका साथै उनीहरूलाई निःशुल्क बस्ने तथा खाने व्यवस्था समेत पालिकाले मिलाएको छ । विभिन्न संघसस्थाबाट पनि पालिकालाई स्वास्थ्य सामाग्रीको सहयोग मिलेको छ । कोरोना नियन्त्रणमा गाउँपालिकालाई के कस्ता समस्या छन् ? अबका चुनौती के छन् ? चुनौती र समस्या त धेरै नै छन् । हाम्रो जस्तो दुर्गम क्षेत्रको लागि यातायातको समस्या नै ठूलो समस्या हो भन्ने मैले बुझेको छु । पालिकामा बर्षायामको सुरुवातसँगै धेरै ठाउँमा बाढि पहिरो, भूक्षयको बढि प्रकोप हुने गर्छ । बिरामीहरूलाई एक गाउँबाट अर्को गाउँ लानको लागि बाटो छैन । सबै ठाउँमा बाढि पहिरोले बाटोहरू क्षतविक्षेत बनाएको छ, हवाई यातायात पनि छैन । हेलिकप्टरबाट उद्धार गरेर बिरामीको उपचार गर्ने वातावरण पनि छैन । पालिकामा धेरै ठुला अस्पताल छैन भने आवश्यक जनशक्तिको पनि अभाव छ । कोरोनाले समस्या बानाइरहेको समयमा बाढि पहिरोले अर्को तिर फेरी समस्या थपिरहेको छ । सडकहरू बाढिका कारण अवरुद्ध भएपछि खाद्यान्नको पनि अभाव हुने ठहर छ । यो समयमा स्वास्थ्य सामाग्री र अक्सिजनको व्यवस्थापन गर्न पनि समस्या छ । हाम्रो जस्तो दुर्गम स्थानीय तह समस्या नै समस्याले भरिएको छ । हाल पालिकामा संक्रमितको संख्या नियन्त्रण हुँदै गएको छ । यसरी नै नियन्त्रण हुँदै गयो भने त केही भएन, फेरी कोरोनाले भयावह रूप लियो भने धेरै ठुलो समस्या हुने पक्का छ । गाउँपालिका कोरोना देखि लिएर बाढि पहिरोको समेत उच्च जोखिममा भएको हुनाले विपत् व्यवस्थापनलाई बढी फोकस गरिरहेका छौं । कमजोर आर्थिक अवस्था भएकाहरूको लागि खाद्यान्न र राहतका कार्यक्रमहरू ल्याउनु भएको छ ? गत वर्ष पनि हामीले पालिका स्तरबाट राहतका कार्यक्रमहरू ल्याएका थियौं । रोगले भन्दा पनि भोकले मानिसलाई ग्रस्त बनाउने अवस्था भएपछि वडा र स्वास्थ्यको सिफारिस अनुसार हामीले राहत दिनेछौं । कोरोनाको संक्रमण पुष्टि भएपछि मानिसलाई हामीले होम क्वारेन्टिनमा बस्नको लागि आग्रह गरेका छौं । एकजना मानिस १० दिनसम्म होम क्वारेन्टिनमा बस्यो भने १० केजी चामल र २ केजी दाल दिने भनेर हामीले निर्णय गरेका छौं । १० दिनसम्म पनि होम क्वारेन्टिनमा बस्ता कोरोनासँग अन्तरसम्बन्धित लक्षण देखिएन भने स्वतह निको भएको मान्ने भनिएको छ । एउटै घरका परिवारका धेरै व्यक्तिहरू संक्रमित भए र ओड्ने आछ्याउनेको समस्या भयो भने हामीलाई खबर गर्नुहोस् र खबर गरे अनुसार हामी उपलब्ध गराउँदै पनि आएका छौं । दैनिक मजदुरी गरेर खाने, दैनिक ज्यालामा काम गरेर खानेहरूको घरमा चुलो निबेको अवस्थामा हामीले के गर्न सक्छौ भन्ने हिसाबले राहतका कार्यक्रमहरू पनि सञ्चालन ग¥यौं । गाउँपालिकाले आगामी आर्थिक वर्ष ७८/७९ को लागि नीति तथा कार्यक्रम ल्याएको छ । तपाईंको कार्यकालको यो बजेट अन्तिम पनि हो । के कस्ता कार्यक्रम समेटिएका छन् बजेटमा ? हामीले पनि आगामी आर्थिक वर्ष २०७८÷०७९ को लागि बजेट सार्वजनिक गरेका छौं । गाउँपालिकाले स्वास्थ्य, भौतिक पूर्वाधार, कृषि र रोजगारीलाई बढी प्राथमिकता दिएर बजेट ल्याएका छ भने आगामी आर्थिक वर्षमा कोभिड महामारीबाट गाउँपालिकाका बासिन्दाको जीवन रक्षा गर्दै सर्वसुलभ तथा गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउने उद्देश्य बजेटले लिएको छ । ठूलाठूला पूर्वाधारमा योजना छन् तिनीहरूलाई नै निरन्तरता दिने भनिएको छ । गाउँपालिकाले बजेटको स्रोतको मुख्य अंशका रूपमा चालु आर्थिक वर्षमा खर्च नभएर मौज्दात हुने रकमलाई पनि राखेका छन् । ४ ओटा सामुदायिक अस्पताल निर्माण गर्नको लागि आवश्यक बजेटको विनियोजन गरेका छौं । संघीयता कार्यान्वयनसँगै स्थानीय तहले नेतृत्व सम्हाल्नुभएको ४ वर्ष पुरा भएको छ र तपाईंहरु कार्यअवधिको अन्तिम चरणमा पनि हुनुहुन्छ, यो अवधिमा पालिका भित्र के कति काम गर्नुभयो र कस्ता परिवर्तन पालिकामा आए ? हो, लामो समय पछि संघीयता आएको र स्थानीय तहको नेतृत्व सम्हालेको पनि करिव ४ वर्ष पुगिसकेको छ भने हामी अन्तिम वर्षको कार्यकालको दौरानमा छौं । हाम्रो पालिकाले जिल्लाको ४० प्रतिशत भूगोल ओगटेको छ । हामी निर्वाचित भएर आइसक्दा पालिकामा केही पनि थिएन । टेलिफोन नभएको कारण फोन संम्पर्क गर्नको लागि अन्य ठाउँ जानु पर्थियो र बिजुलीको सुविधा पनि थिएन । तर, सामान्य सोल्लरको व्यवस्था भने थियो । खाने पानीको अभावले कुवा खोलाको पनि बोकेर खानु पर्ने अवस्था थियो । हाल हामीले ९९ घर परिवारलाई सार्वजनिक धारा बनाएर खाने पानीको सेवा पुर्याएका छौं । स्वास्थ्य सेवालाई चुस्त दुरुस्त बनाएर अगाडि बढ्ने लक्ष राखेका छौं । कक्षा सञ्चालन भएका तर शिक्षकको दरबन्दी नभएका विद्यालय धेरै थिए । सञ्चालन भएको ४ देखि ५ वर्ष भएका माध्यमिक विद्यालयमा शिक्षको अभाव थियो । पालिकाको तर्फबाट ५० जना स्वयम सेवाको रूपमा शिक्षक नियुक्त गरेका छौं । न्यूनतम ८ कक्षासम्मका आधारभूत विद्यालयमा शिक्षक अनिर्वय हुनुपर्ने व्यवस्थापन गरेका छौं । पालिकाको सबै वडामा स्वास्थ्य चौकीको स्थापना गर्न सफल भएका छौं । खेती बालि नहुने सुख्खा र जङ्गल नै जङ्गल भएको, भिर पाखो भएको भूगोल हाम्रो छ । खोति योग्य जमिन नभएको हुनाले कृषिको लागि ठुलो लगानी गरेर खाद्य सुरक्षाका लागि वृक्ष रोपण कार्यक्रम बनाएका छौं । २ वर्ष भित्रमा ८० हजार फलफूलका बिरुवा रोप्न कृषकलाई अनुरोध गरेका छौं । फलफूलका बिरुवा रोपेर जगाए बापत प्रति व्यत्ति ५ केजी चामल दिने ५ वर्ष कार्यक्रम हाम्रो रहेको छ । कृषकहरुले बिरुवा रोपी सकेपछि हामीले १७ सय कुइन्टल चामल वितरण गरयौं । एक बोट बिरुवा रोपेर जगाए वापत ५ केजी चामल दिने भनेका छौं । चामल दिए पछि कृषकहरु सक्रिय भएर बोट जोगाउन लागिपरेका छन् । हामीले चामाल सबैलाई बाढेर सबै जना खुसी पनि भएका छन् । बिरुवा सबैले रोप्न पनि तयार भएका छन् । ५ जना परिवार भएकालाई २० बोट बिरुवा अनिवार्य रोप्न लगाउने गरेका छौं । यो वर्ष पनि हामीले यसलाई निरन्तरता दिएका छौं । पालिका भित्र धेरै लगानीमा कृषिका कार्यक्रमहरू सञ्चालन भइरहेको छ । यस्तै शिक्षा क्षेत्रमा ठुलो परिवर्तन आएको छ भने धेरै विद्यालयका भौतिक संरचनाको पनि निर्माण भएका छन् । प्रत्येक विद्यार्थीलाई पुस्तक वितरण गर्ने वातावरण बनाएका छौं गाउँपालिकाको ७ ओटा वडा मध्ये ४ ओटा वडामा मात्र सडक पुगेको छ । हामीले निर्वाचित भएर आउँदा एउटा वडामा पनि बिजुली पुगेको थिएन । हाल पालिका भित्र बिजुलीको काम पनि भइरहेको छ । हामीले घोषणापत्रमा लेखेका कुरा तथा निर्वाचित हुँदा बोलेअनुसारका काम पनि धेरै पुरा गर्न सफल भएका छौं । हामीले गरेको काममा म एकदमै सन्तुष्ट छु भने नागरिकहरू पनि सन्तुष्ट भएको आभाष पाएको छु । पालिकाको गुम्बा भन्ने ठाउँमा भोट माग्न गएको थिइन भने निर्वाचित भए पछि मात्र त्यो ठाउँमा पुगेका थिए । त्यहाँ मानिसहरुले पैदल हिडने गोरेटो बाटोमा बाबियाको डोरी बनाएर झुन्डीएर कठिन अवस्थामा पैदल यात्रा गरेको देखो । म त्यो ठाउँमा अनुगम गर्न जाँदा त्यो अवस्था देखि पछि ३० लाख रुपैयाँका बजेट विनियोजन गरी बाटोको निर्माण ग¥यौं । हाल त्यो बाटोमा त्यहाँका मानिसहरू घोडा चढेर हिडि रहेका छन् । पछिल्लो समयमा धेरै युवाहरू कृषिमा आबद्ध भएको पाइन्छ । युवाहरूले व्यवसाय सञ्चालन गर्न चाहे भने बिना व्याज ऋण पनि उपलब्ध गराइरहेका छौं । अन्त्यमा आफ्ना पालिकाका वासिन्दाहरुलाई के भन्न चाहनुहुन्छ ? हिमाली गाउँपालिकाका जनतालाई म के अनुरोध गर्न चाहन्छु भने कोभिडको समय छ, भिडभाड नगरिदिनुस्, परिवारमा कसैलाई कोरोना भए उचित उपचार गर्नुहोस् । रोग लुकायो भने आफूमात्र नभई पुरै समुदायको ज्यान जोखिममा पर्न सक्छ भन्ने कर्तव्य बोध हुन जरुरी पनि छ । तपाईंको स्वास्थ्य उपचार र ज्यान जोगाउन हामी रातदिन लागी परेका छौं । नआत्तिनुहोस् धैर्य राख्नुहोस् र यो विश्वभर महामारीको रूपमा फैलिएको कोरोना भाइरसबाट सबै नागरिकहरू सचेत रहौं भन्न चाहन्छु । अनि नागरिकको धेरै भन्दा धेरै अपेक्षा रहेको छ र त्यो अपेक्षा अनुसार हामी जनप्रतिनिधिले काम गर्ने प्रयत्न गरेका छौं । स्थानीयवासिले पालिकामा जे काम गरेका छौं त्यसको सही मुल्याङकन गरिदिनु पर्छ । नागरिकहरूले आफ्नो समस्या हामीसँग खुलस्त राख्नु हुन अनुरोध गर्द छु । नागरिकको आवश्यकता पुरा गर्न मात्र नभई समग्र पालिकाकै विकास गर्न पनि हामीले कम्मर कसेर लागि परेका छौं । सडक निर्माणको कुरामा पनि हामीले जोड दिइरहेका छौं । गाउँपालिकालाई समृद्ध पालिका र सुखी पालिकाबासिन्दा बनाउनको लागि हामी सबै मिलेर लाग्नु पर्छ । राम्रो कामको प्रशंसा गर्ने, नराम्रो कुराको बिरोध गर्ने र सोही किसिमको प्रसंसा र विरोध गर्नु भनेर आग्रह गर्न चाहन्छु ।

काठमाडौं । सातै प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ को लागि बजेट सार्वजनिक गरेका छन् । गत मंगलबार सातवटै प्रदेशले आगामी आर्थिक वर्षको वार्षिक आयव्ययको विवरण प्रदेशका आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्रीले प्रस्तुत गरेका हुन् । प्रदेशहरुले स्वास्थ्य, भौतिक पूर्वाधार र कृषि र रोजगारीलाई बढी प्राथमिकता दिएर बजेट ल्याएका छन् भनेआगामी आर्थिक वर्षमा कोभिड महामारीबाट प्रदेशका बासिन्दाको जीवन रक्षा गर्दै सर्वसुलभ तथा गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउने उद्देश्य बजेटले लिएको छ । गत वर्ष पनि संघ र प्रदेश सरकारले कोरोना महामारीकै बीचमा बजेट ल्याएका थिए । विश्व महामारीका रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरसको समयमा बजेट प्रस्तुत गरेकोे यो दोस्रो वर्ष हो । प्रदेशहरुले आन्तरिक स्रोत, वित्त हस्तान्तरण र अनुदानका रुपमा प्राप्त हुने रकमलाई आफ्नो बजेटको स्रोतका रुपमा राखेका छन् । अधिकांश प्रदेशहरुले बजेटको स्रोतको मुख्य अंशका रुपमा चालु आर्थिक वर्षमा खर्च नभएर मौज्दात हुने रकमलाई पनि राखेका छन् । केही प्रदेशले आन्तरिक ऋण उठाउने पनि उल्लेख गरेका छन् । आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ को लागि बजेट सार्वजनिक गरेका प्रदेशका मन्त्रीहरुले स्थानीय तहलाई वित्तीय हस्तान्तरण अनुदानका रुपमा दिएको रकम यस्ता छन् । प्रदेश–१ प्रदेश १ मा रहेका १ सय ३७ पालिकाहरुलाई वित्तीय हस्तान्तरण अनुदान मार्फत प्रदेश सरकारले ८ अर्ब ५६ करोड ७८ लाख रुपैयाँ उपलब्ध गराउने भएको छ । यस प्रदेशमा वित्तीय हस्तान्तरण ३ अर्ब २२ करोड ४२ लाख रुपैयाँ रहेको छ । प्रदेश १ का आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री टंक आङ्बुहाङले २०७८/०७९ बजेट प्रस्तुत गर्दै गर्दा पालिकाहरुलाई वित्तीय हस्तान्तरण अनुदान मार्फत प्रदेश सरकारले ८ अर्ब ५६ करोड ७८ लाख रुपैयाँ दिने जानकारी गराएका हुन् । प्रदेश सरकारले स्वास्थ्य र पूर्वाधार प्राथमिकतामा राखेर बजेट ल्याएको छ । प्रदेश– २ प्रदेश २ सरकारले आगामी आर्थिक बर्ष २०७८÷७९ का लागि ३३ अर्ब ७९ करोड १४ लाख ३० हजार रुपैयाँको बजेट प्रस्तुत गरेको छ । यस प्रदेशका १ सय ३६ स्थानीय तहलाई वितीय हस्तान्तरण अनुदान मार्फत ३ अर्ब १६ करोड १० लाख रुपैयाँ बिनियोजन भएको छ । प्रदेश २ का आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री विजय कुमार यादवले २०७८/७९ बजेट पेश गर्दा यस्तो जानकारी दिएका हुन् । बागमती प्रदेश बागमती प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक बर्ष २०७८/७९ का लागि ५७ अर्ब ७२ करोड ९ लाख २७ हजार रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको छ । बागमती प्रदेशले स्थानीय तहमा वित्तीय हस्तान्तरण मार्फत प्रदान गर्ने अनुदानमा ३.६ प्रतिशतले बढाएको छ । राष्ट्रिय प्राकृर्तिकक स्रोत र वित्त आयोगबाट निर्धारित सुत्रको आधारमा प्रदेशका १ सय १९ स्थानीय तहमा वित्तीय समानीकरणको अनुदानतर्फ १ अर्ब ५० करोड बजेट विनियोजना भएको छ । यस प्रदेशका स्थानीय तहलाई वितीय हस्तान्तरण अनुदान मार्फत १६ अर्ब ९१ करोड ६८ लाख रुपैयाँ विनियोजन भएको छ । बागमती प्रदेशका आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री कैलाश ढुंगेलले आगामी आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को बजेट प्रस्तुत गर्दै सो अनुदानको व्यवस्था गरेको बताएका हुन् । गण्डकी प्रदेश गण्डकी प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक बर्ष २०७८÷७९ का लागि ३० अर्ब ६ करोड ९४ लाख २७ हजार रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको छ । यस प्रदेशका ८५ ओटा स्थानीय तहमा वित्तीय सामानीकरणको अनुदानका लागि ७ अर्ब ४२ करोड २८ दाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको छ । अघिल्लो शनिबार मुख्यमन्त्री नियुक्त भएका नेपाली कांग्रेसका नेता कृष्णचन्द्र पोखरेलले प्रदेशसभामा पेश गरेको बजेट नियमित खालको छ । खुम्चिएको बजेटमा स्वास्थ्यलाई प्राथमिकता दिएपनि कार्यक्रमहरु छरिएका छन् । लुम्बिनी प्रदेश लुम्बिनी प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक बर्ष २०७८/७९ का लागि ४० अर्ब ९५ करोड ९७ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको छ । यस प्रदेशका १ सय ९ ओटा स्थानीय तहमा वित्तीय समानीकरण अनुदानका लागि ८ अर्ब २ करोड ९७ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको छ । लुम्बिनी प्रदेशको बजेटले धेरैजसो पुरानै कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिएको छ । मंङ्गलवार प्रदेशसभाको कार्यालयबाट आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेट प्रस्तुत गर्दै गर्दा आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री बैजनाथ चौधरीले यस्तो जानकारी दिएका हुन् । कर्णाली प्रदेश कर्णाली प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक बर्ष २०७८/७९ का लागि ३६ अर्ब ५४ करोड ६६ लाख रुपैयाँको बजेट ल्याएको छ । यस प्रदेशका ७९ ओटा स्थानीय तहलाई वित्तीय समानीकरण अनुदानका लागि १० अर्ब १४ करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको छ । कर्णाली प्रदेशले पनि बजेटलाई बढ्ता वितरणमुखी बनाएको छ । यस प्रदेशका आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री गोपाल शर्माले २०७८÷७९ को बजेट प्रस्तुत गर्दै यस्तो जानकारी दिएका हुन् । सुदुरपश्चिम प्रदेश सुदुरपश्चिम प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक बर्ष २०७८/७९ का लागि ३० अर्ब ३३ करोड ९४ लाख ५५ हजार रुपैयाँको बजेट ल्याएको छ । यस प्रदेशका ८८ स्थानीय तहमा वित्तीय समानीकरण अनुदान मार्फत ८ अर्ब ५४ करोड ४० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेश आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री प्रकाश शाहले आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेट प्रस्तुत गर्दा यस्तो जानकारी दिएका हुन् ।

स्याङ्जा । कालीगण्डकी गाउँपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को लागि नवौं गाउँसभामार्फत ५५ करोड ३८ लाख ८२ हजार बराबरको बजेट सार्वजनिक गरेको छ । गाउँपालिकाका जनताको स्वास्थ्यलाई मध्यनजर गरेर निःशुल्क स्वास्थ्य बिमालाई प्रमुख कार्यक्रमको रुपमा ल्याइएको छ । गाउँपालिका अध्यक्ष खिमबहादुर थापाले भने, ‘बिरामी पर्दा उपचारबाट कोही पनि बञ्चित हुन नपरोस् भनेर पालिकाबासी सबैको निःशुल्क स्वास्थ्य बिमा गर्ने गरी बजेटको व्यवस्था गरेका छाैँ ।’ स्वास्थ्य नै मानिसको अमूल्य धन भएकाले गाउँपालिकाले यसलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेर नीति तथा कार्यक्रम र बजेटको व्यवस्था गरेको उनले बताए । बजेटमा कृषकलाई पेन्सन दिने कुरा समेत बजेटमा समेटिएको अध्यक्ष थापाले बताए । उनले भने, ‘हामीले कृषकका लागि पेन्सनको समेत व्यवस्था गरेका छाैँ, गाउँघरमा बसेर दुःख गर्ने किसानले विभिन्न कठिनाइहरु झेलेर काम गर्नुपर्ने तर प्रतिफल राम्रो नपाउने हुँदा कृषि पेशाबाट पलायन हुनुका साथै जमीन बाँझो राख्ने क्रम बढ्दै गएकाले कृषक पेन्सनको व्यवस्था गरिएको छ ।’ कृषक पेन्सन कार्यक्रमले बेरोजगारीको समस्या समाधान गर्न सहयोग पुग्नुका साथै युवा वर्गको समेत कृषि पेशामा आकर्षण बढ्ने अध्यक्ष थापा बताउँछन् । गाउँपालिकाले स्वास्थ्य, शिक्षा, सडक, खानेपानी, कृषि तथा क्षेत्रलाई प्राथमिकता राखेको छ । बजेटमार्फत भूमि बैंंक र बहुप्राविधिक विद्यालयको स्थापना, कोरोना सङ्क्रमितको निःशुल्क उपचार, अध्यक्षसँग निःशुल्क औषधि कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने, सबै विद्यालयमा इन्टरनेटको पहुँच विस्तार गर्ने कार्यक्रम ल्याइएको गाउँपालिका उपाध्यक्ष सावित्रा कोइरालाले जानकारी दिए ।